ေနျပည္ေတာ္၊၂၀၁၈၊ ဇန္နဝါရီ ၂၅ ရခိုင္ျပည္နယ္ေမာင္ေတာေဒသမွေနရပ္စြန္႔ခြာတိမ္းေရွာင္သူမ်ားျပန္လည္လက္ခံေရးအတြက္ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲစိစစ္ျပန္လည္ လက္ခံေရးစခန္း၊ငါးခူရစိစစ္ျပန္လည္လက္ခံေရးစခန္းႏွင့္ယာယီေနထိုင္မည့္လွဖိုးေခါင္ၾကားစခန္းတို႔တြင္အဆင္သင့္ျပင္ဆင္ေဆာင္႐ြက္ၿပီးစီး မႈႏွင့္ဝန္ထမ္းမ်ားအသင့္ေရာက္ရွိေနမႈအေျခအေနမ်ားကိုရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာအႀကံျပဳခ်က္မ်ားအေပၚအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ ႐ြက္ေရးေကာ္မတီ၏အႀကံေပးအဖြဲ႕မွအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊အတြင္းေရးမႉး႐ုံးဝန္ထမ္းမ်ား၊ျပည္တြင္းျပည္ပသတင္းဌာနမ်ားမွသတင္းေထာက္မ်ားပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕သည္ ဇန္နဝါရီ ၂၄ ရက္တြင္ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈ ေလ့လာၾကသည္။
ျပန္လည္လက္ခံေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အပိုင္းကအဆင္သင့္ၿပီးစီးေအာင္ ျပင္ဆင္ေဆာင္႐ြက္ထားမႈ မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးအား ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားသည္ -
ေမး။ အခုဆိုရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းသူေတြကို ျပန္လည္လက္ခံဖို႔ စီစဥ္ေဆာင္႐ြက္ ေနတာေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကားေပးေစလိုပါတယ္။
ေျဖ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္သြားတဲ့သူေတြကို ျပန္လည္လက္ခံဖို႔အတြက္ အစီအစဥ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္႐ြက္ေနပါတယ္။ အဲဒီလိုေဆာင္႐ြက္ဖို႔အတြက္ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္ လိုအပ္ ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္ကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္႐ြက္ၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ တိမ္းေရွာင္သြားတဲ့သူေတြ ျပန္လည္လက္ခံ ဖို႔ပါ။ အဲဒါကိုလည္း သေဘာတူေဆာင္႐ြက္ၿပီးပါၿပီ။ သေဘာတူစာခ်ဳပ္လည္း လုပ္ၿပီးပါၿပီ၊ အဲဒီအျပင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္နဝါရီ ၁၅ ရက္ကလည္း ႏွစ္ႏိုင္ငံ Joint Working Group ေတြ၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးတြဲ ေဆာင္႐ြက္မယ့္အဖြဲ႕ေတြ အစည္းအေဝးလုပ္ၿပီးပါၿပီ၊ အစည္းအေဝးလုပ္ၿပီးေတာ့ သေဘာတူညီခ်က္လည္း ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ သေဘာ တူညီခ်က္ရတဲ့ ဇန္နဝါရီ ၁၆ ရက္မွာပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဒီဘက္ကေန ျပန္လည္လက္ခံႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ စာရင္းတစ္ခုကို ေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ မူဆလင္ ၇၅၀ နဲ႔ ဟိႏၵဴဘာသာ ကိုးကြယ္တဲ့သူေတြ ၅၀၈ ဦး ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါကို စာရင္းလည္း ေပးလိုက္တယ္။
ျပန္လည္လက္ခံတဲ့ေနရာမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္အရဆိုရင္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္လအတြင္းမွာ စတင္ႏိုင္ပါတယ္။ စတင္လို႔ရၿပီ ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီရက္က ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္အရ အဆင္သင့္ျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ အဆင္သင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင္သင့္ျဖစ္ေတာ့ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ခံဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္ထဲမွာပဲ ျပန္လည္လက္ခံဖို႔အတြက္ လူေတြကို ပို႔တဲ့အခါမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ အစီအစဥ္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ တစ္မ်ိဳးကေတာ့ တကယ္ပုံမွန္လုပ္မယ့္ အဓိကလုပ္တဲ့ကိစၥက တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို ေရာက္သြားတဲ့သူေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ျပန္ခ်င္ေသာသူမ်ားကို စိစစ္တယ္။ စိစစ္တယ္ဆိုတာ ျပန္ခ်င္တဲ့သူမ်ားကို စာရင္းေကာက္ရမယ္။ စာရင္း ေကာက္တဲ့အခါမွာ ပုံစံျဖည့္ရမယ္။ အဲဒီအတြက္ ပုံစံေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ေပးပို႔ၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပုံစံကို ျဖည့္ၿပီးရင္ အဲဒီကေန ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကို ပုံစံေတြ ပို႔ရပါမယ္။ ပို႔ၿပီးတဲ့ပုံစံေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကေနၿပီးေတာ့ စိစစ္ရပါမယ္။ စိစစ္တယ္ဆိုတာ သူတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနသြားတဲ့သူေတြ ဟုတ္၊ မဟုတ္၊ အၾကမ္းဖက္သမား မ်ား ပါ မပါ စသည္ျဖင့္ စိစစ္စရာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီစိစစ္စရာေတြအကုန္လုံးကို ဒီက စိစစ္ပါတယ္။ စိစစ္ၿပီးတဲ့ စာရင္းကို တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႔ပါမယ္။ ျပန္ပို႔တဲ့အခါက်ေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီစာရင္းကို ရၿပီဆိုတဲ့အခါ စိစစ္ၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီဘက္ကို ျပန္ေစလႊတ္လို႔ရၿပီ ဆိုၿပီးေတာ့ သူတို႔ အသုတ္လိုက္ အသုတ္လိုက္ လႊတ္မယ္ေပါ့။
လႊတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ အခု လတ္တေလာ သေဘာတူညီခ်က္ထဲမွာလည္း ပါပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေျခအေနက လက္ခံေရးစခန္း ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲ ကုန္းလမ္းနဲ႔ ငါးခူရ ေရလမ္းပါ။ အဲဒီ ႏွစ္ေနရာမွာ လက္ခံစခန္းမွာ တစ္ေနရာကို ၁၅၀ စီနဲ႔ တစ္ေန႔ကို ၃၀၀ လက္ခံလို႔ရပါတယ္။ တစ္ပတ္ကို ငါးရက္ လက္ခံပါမယ္။ ၁၅၀၀ ပါ။ အဲဒီေတာ့ ဒါ လက္ခံလို႔ ရတယ္ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စာရင္းပို႔ထားတဲ့ ၇၅၀ နဲ႔ ၅၀၈ ေယာက္ပါ။ ဒီပို႔ထားတဲ့သူေတြက တကယ္လို႔ ဟိုဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီစာရင္းကို ျပန္ခ်င္တဲ့သူေတြ စာရင္းျဖည့္မယ္၊ ဒီထဲကေနၿပီးေတာ့ ျပန္ဖို႔ ဒါက ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္က စိစစ္ၿပီးသား၊ ျပန္လက္ခံလို႔ရတဲ့စာရင္းဆိုေတာ့ လြယ္သြားၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ျပန္ခ်င္တဲ့သူေတြကို စာရင္းျဖည့္၊ ျဖည့္ၿပီးရင္ ဒီဘက္ကို ျပန္ပို႔လိုက္ရင္ ပထမအသုတ္ အေနနဲ႔ စလို႔ရပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရာက္ေတာ့ မေရာက္လာဘူး။ ျပန္လာမယ့္ လူလည္း ေရာက္မလာဘူး။ စာရင္းလည္း ေရာက္မလာဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တာေတြရွိပါတယ္။ ဒါက ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ ေဆာင္႐ြက္ရပါတယ္။ ျပန္ခ်င္တဲ့သူေတြကို ပုံစံေတြ ျဖည့္စြက္ရတာရွိပါတယ္။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒါက မိမိရဲ႕ သေဘာဆႏၵနဲ႔ ျပန္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သေဘာဆႏၵ ကိုက္ညီသလား။ အဲဒီအေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြ အကုန္လုံး ျဖည့္စြက္ရပါမယ္။ လုပ္ငန္းေတြက အဆင့္ဆင့္ရွိပါတယ္။ ျပန္ပို႔ဖို႔၊ အဲဒီအဆင့္ဆင့္ေတြ ၾကန္႔ၾကာေနလို႔လားေတာ့ မသိပါဘူး။ ဒီေန႔မွာေတာ့ မေရာက္လာေသးပါဘူး။ စာရင္းလည္း မေရာက္ေသးပါဘူး။ လူလည္း မေရာက္လာပါဘူး။
ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒါကလည္း ဘာေၾကာင့္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရလည္းဆိုေတာ့ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ထဲမွာ ဒီရက္ကေန စႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီရက္ကိုပို႔ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က လက္မခံလို႔ မျဖစ္ဘူး။ ဒီရက္က တာဝန္ရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံက လက္ခံရမယ့္သူျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ တရားဝင္ေနထိုင္သြားတဲ့သူေတြ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို ေရာက္သြားတယ္၊ ျပန္လက္ခံဖို႔ အစိုးရရဲ႕ တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရရဲ႕ တာဝန္အရ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ လုပ္လို႔မရပါဘူး။ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆိုေတာ့ စာခ်ဳပ္နဲ႔ လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒီစာခ်ဳပ္အတိုင္း လုပ္ပါတယ္။ အခု ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေရာက္လာတာကေတာ့ ခုနကေျပာတဲ့အတိုင္း အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေျပာလိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္က အဆင္သင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာေတာ့ ေသခ်ာေနပါၿပီ။
အဲဒီအတြက္ကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒီေန႔လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား အေပၚ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ေရးေကာ္မတီ၊ အဲဒီေကာ္မတီမွာ ကၽြန္ေတာ္က ဥကၠ႒အေနနဲ႔ ေဆာင္႐ြက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေကာ္မတီကို အႀကံျပဳမယ့္ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ ငါးဦး ပါပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပညာရွင္ ငါးဦးနဲ႔ စုစုေပါင္း ၁၀ ဦးပါတဲ့ အႀကံေပးအဖြဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို အႀကံျပဳမယ့္၊ အႀကံေပးမယ့္အဖြဲ႕ ေရာက္လာပါတယ္။ ေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔လည္း တိုက္ဆိုင္တာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စတင္လက္ခံလို႔ရတဲ့ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔နဲ႔ သြားတိုက္ဆိုင္တာပါ။ တိုက္ဆိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီကိုလည္း သြားၾကမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ဒီေန႔ ဇန္နဝါရီလ ၂၄ ရက္မွာ အဲဒီကို ေရာက္ပါတယ္။ ေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔လည္း မ်က္ဝါး ထင္ထင္ ျမင္ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ခံေရး စခန္းေတြမွာ တကယ္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေနာက္တစ္ခါ ခဏထားမယ့္ ၾကားစခန္းပါ။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ၾကားစခန္းဆိုတာ အၾကာႀကီးထားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ခဏထားမယ္။ ခဏက ဘယ္ေလာက္အထိ ၾကာမွာလဲလို႔ ေမးရင္ေတာ့ မူဆလင္မ်ားအတြက္ အိမ္ျပန္ေဆာက္ရမယ္။ မီးေလာင္ သြားတာမ်ားပါတယ္။
အိမ္ျပန္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ အိမ္မၿပီးခင္ ကာလအထိ သူတို႔ အဲဒီမွာေနရပါမယ္။ ၾကားစခန္းမွာ အိမ္ၿပီးတာနဲ႔ အိမ္ျပန္ေရာက္သြားမယ္။ ဒါက ၾကားစခန္းမွာ ဘယ္ေလာက္ၾကာမလဲလို႔ ေမးရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေျဖကေတာ့ ဒါပဲ။ အိမ္ၿပီးတာနဲ႔ အိမ္ကိုသြားမယ္။ အိမ္မၿပီးခင္ ကာလေလးပဲ ေဆာက္ေနစဥ္ကာလ အဲဒီမွာ ေနရမယ္။ ၾကာမယ္ေတာ့ မထင္ဘူး။ လအနည္းငယ္ပါပဲ။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ မိုးမက်ခင္မွာ ၿပီးေအာင္လုပ္ခ်င္တဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ေဆာက္တာေတြၿပီးေအာင္ လုပ္ခ်င္တဲ့ သေဘာရွိေတာ့ ပထမလာတဲ့ အသုတ္ေတြကေတာ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲ ၿပီးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုနည္းတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ခံမယ္။ တစ္ေန႔ကို ၃၀၀ လက္ခံႏိုင္တယ္။ တစ္ပတ္ကို ၁၅၀၀ ေလာက္ လက္ခံႏိုင္တယ္။ ဒီအတိုင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ အျပည့္အစုံ စီစဥ္ၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ အခု ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း၊ ၾကားစခန္းမွာ ခုနကေျပာတဲ့ အိမ္မေဆာက္ခင္အထိ သူတို႔ေနရမယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔အတြက္ စားဝတ္ေနေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးအတြက္ ဒီဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ဘယ္ေလာက္အထိ စီစဥ္ေပးထားတယ္ဆိုတာလည္း သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ဒါကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ Physical Arrangement လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီကို ျပန္ဝင္လာတဲ့ ကိစၥေတြမွာ ဝင္လာတဲ့ဆီကစၿပီးေတာ့ တကယ္ဒီမွာ ခဏလက္ခံေရးစခန္းကို ေရာက္မယ္။ အဲဒီ ကေန ၾကားစခန္းကို ေရာက္မယ္။ အဆင့္ဆင့္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္႐ြက္စရာကိစၥကို အႏုစိတ္ၿပီး ေဆာင္႐ြက္ထား တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝင္လာလာခ်င္း ဝင္လာတဲ့သူကို စစ္ေဆးတဲ့ ဂိတ္ရွိပါတယ္။ အဲဒီဂိတ္ကေနၿပီး စစ္ေဆးမယ္။ စစ္ေဆးၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ စာရင္းမွတ္တမ္း ျပဳစုမယ္။ မွတ္တမ္းျပဳစု ၿပီးရင္ ဒီစာရင္းနဲ႔ ဒီမွာရွိတဲ့ စာရင္းရွိနဲ႔ ကိုက္ၾကည့္မယ္။ ကိုက္ၾကည့္လို႔ ဟုတ္ၿပီဆိုရင္ ကၽြန္ေတာတို႔က အခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ယူမွာပါ။ လက္ေဗြတို႔၊ ဒီ Biometric data တို႔ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ကေန လုပ္ပါမယ္။ ဒါေတြကို စနစ္တက် ေကာက္ယူမယ္။ ေကာက္ယူၿပီးလို႔ ၿပီးသြားတာနဲ႔ စာရင္းေတြနဲ႔ ေသခ်ာေနၿပီ၊ တကယ္ကိုက္ၾကည့္ေတာ့လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ေနသြားတဲ့လူ ေသခ်ာတယ္။ ဒီစာရင္းေတြမွာ အမွန္အကန္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ဒီမွာ သူတို႔ အလြန္ဆုံးတစ္ညပဲ ေနရမယ္။ လက္ခံေရး စခန္းမွာ တစ္ညပဲေနရမယ္။ ေနၿပီးတာနဲ႔ ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ၾကားစခန္းကို ပို႔ဖို႔အတြက္ ပို႔မယ့္ကားေတြလည္း အကုန္လုံး စီစဥ္ၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ လွဖိုးေခါင္ၾကားစခန္းကို ေရာက္မယ္။ ေရာက္တဲ့အခါ အဲဒီမွာ စားဝတ္ေနေရးလည္း ရွိတယ္။ က်န္းမာေရးအတြက္လည္း အဆင္သင့္ရွိပါတယ္။ အခု ဒီတာဝန္အသီးသီးကို ထမ္းေဆာင္မယ့္သူေတြ၊ ဝန္ထမ္းေတြအကုန္လုံး သက္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးဌာန အသီးသီးကေန ေရာက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေန႔သြားေတာ့လည္း ေတြ႕ခဲ့တယ္။ အတူတကြ ဓာတ္ပုံေတြ႐ိုက္ခဲ့တာလည္း ရွိပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေတြ အကုန္လုံးလည္း အျပည့္အစုံ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဝန္ထမ္းေတြလည္း ေရာက္ရွိေနၿပီ။ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာနကလည္း ေရာက္ရွိေနၿပီ။ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးက ဝန္ထမ္းေတြလည္း ေရာက္ေနၿပီ။ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဝန္ထမ္းေတြလည္း ေရာက္ေနၿပီ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ အကယ္၍မ်ား စိစစ္လိုက္လို႔ မဟုတ္မမွန္တာ ေတြ႕တယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ျပန္လည္ဆက္သြယ္ ၿပီးေတာ့ ေဆာင္႐ြက္ရမယ့္ကိစၥေတြ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနလည္း အဲဒီမွာရွိေနတယ္။ က်န္တဲ့လုံၿခဳံေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း က်က်နန အသီးသီး ေဆာင္႐ြက္ေနတာ ရွိပါတယ္။ ဝန္ထမ္းအသီးသီးလည္း အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။
ေမး။ အခု ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္အရ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ သူတို႔က စတင္ၿပီးေတာ့ လႊဲေျပာင္းမႈေတြ လက္ခံမယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ သူတို႔ဘက္က လႊဲေျပာင္းတာေတြ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူး။ အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရအခ်င္းခ်င္း ဘယ္လိုဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္႐ြက္သြားမလဲ၊ ဘယ္လိုခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ေဆာင္႐ြက္သြားမယ္ဆိုတာလည္း ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ထမ္းေဆာင္ရမယ့္ တာဝန္ကေတာ့ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔ကစၿပီး လက္ခံရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ လက္ခံဖို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္ပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလူေတြစာရင္း၊ ျပန္လာမယ့္သူစာရင္း ခုနက ေျပာသလို ႏွစ္ဖက္ရွိပါတယ္။ တစ္ဖက္ကေနၿပီးေတာ့ စာရင္းပို႔တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က စိစစ္ၿပီး ျပန္ပို႔တယ္။ ဟုတ္ၿပီဆိုရင္ ဟိုကေနၿပီးေတာ့ လူလႊတ္လိုက္တယ္။ အဲဒီလို လုပ္သလို ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ျမန္ေအာင္ဆိုၿပီး စိစစ္ၿပီးေတာ့ ဒီစာရင္းေတြေတာ့ လက္ခံႏိုင္ပါတယ္ဆိုၿပီး ပို႔လိုက္တယ္။ သူတို႔က တစ္ခါ အဲဒီလူေတြကို စာရင္းျပန္ျဖည့္ၿပီးေတာ့၊ ပုံစံျပန္ျဖည့္ၿပီးေတာ့ ျပန္ပို႔တဲ့ စနစ္လည္းရွိပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ အခ်ိန္အနည္းငယ္ယူရတာေတြ ရွိတယ္။ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ မလာႏိုင္ဘူးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ထင္တာေတာ့ အဲဒီလိုလုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ေတြေၾကာင့္ တစ္ဖက္မွာ ၾကန္႔ၾကာမႈေတြ ရွိသလားေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပထမဦးဆုံးအသုတ္အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ Working Group ေတြ၊ သေဘာတူညီခ်က္ရၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ဒီစာရင္းကို ေပးလိုက္တာက ဇန္နဝါရီလ ၁၆ ရက္ေန႔မွာ ေပးလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္က ႏွစ္ပတ္ေလာက္ အခ်ိန္ယူမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔ကို မပို႔ႏိုင္ေသးတဲ့ အေျခအေနလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မပို႔ႏိုင္တာ ဒါေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔ကစၿပီး လက္ခံေရးစခန္းေတြလည္း ဖြင့္ထားၿပီ၊ လူေတြလည္း အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြက အားလုံး အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လာမယ့္ရက္ကိုပဲ ေစာင့္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဟိုႏိုင္ငံနဲ႔ ဘယ္လို ဆက္သြယ္ရမလဲလို႔ ေမးရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ေထာက္လွမ္းမွာပါ။ လာမယ့္စာရင္း ရၿပီလား၊ လာမယ့္စာရင္း ဘယ္ေတာ့ပို႔မလဲဆိုတာ နည္းနည္း ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ ေမးျမန္းခ်က္ေတြေတာ့ လုပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေပမယ့္ တကယ္တမ္း ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အဆင္သင့္ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ပို႔တာကို ေစာင့္ၿပီးေတာ့ လက္ခံဖို႔ ရွိပါတယ္။
ေမး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ အေပၚ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒အေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာ ရွိရင္လည္း ေျပာၾကားေပးပါ။
ေျဖ။ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ကိစၥက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခု သဟဇာတ မျဖစ္ဘူး၊ ပဋိပကၡေတြရွိတယ္။ ဒါေတြကလည္း ႏွစ္ရွည္လမ်ားျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာေပါ့။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ တစ္ခါ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ပဋိပကၡေတြက ထပ္ခါထပ္ခါ ပိုျဖစ္ေနတယ္။ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း ႏွစ္ခုကလည္း သဟဇာတျဖစ္မႈေတြ ယိုယြင္းလာတယ္။ ဒါေတြကို ျပန္လည္တည္ၿငိမ္ဖို႔၊ ျပန္လည္အဆင္ေျပဖို႔ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အစိုးရသစ္တက္ကတည္းက ဒါကို ဦးစားေပးေဆာင္႐ြက္ ေနပါတယ္။ ဒါကို ေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့အခါမွာ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းေတြကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီးေတာ့ လုပ္စရာ ရွိတာေတြ လုပ္ရပါမယ္။ လုပ္တဲ့အခါမွာ မစၥတာကိုဖီအာနန္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာလည္းပါတယ္။ ဒုတိယသမၼတ ဦးျမင့္ေဆြ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အႀကံျပဳခ်က္ေတြလည္း ပါတယ္။ အားလုံးကိုၾကည့္ၿပီး တကယ့္အေရးတႀကီးလုပ္ရမယ့္ ကိစၥေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္႐ြက္ေနပါၿပီ။ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခါမွာ ဦးစားေပး အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ စိစစ္တာတို႔ပါ။ ဒီ process ထဲကိုဝင္မွ ကၽြန္ေတာ္တို႔က စစ္လို႔ရပါမယ္။ စစ္တဲ့အခါမွာ ၁၉၈၂ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ၿပီးေတာ့ တကယ္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သင့္တဲ့သူက ျဖစ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မျဖစ္ဘူးဆိုရင္လည္း ျပန္လည္ စိစစ္ရမယ္။ ဒီအဆင့္ဆင့္ကိုေတာ့ ေသခ်ာလုပ္ရမယ္။ ဒီလိုလုပ္ရင္ ႏိုင္ငံသားဆိုလည္း ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးရမယ္။ ျပဳႏိုင္ငံသားဆိုလည္း ျပဳႏိုင္ငံသားရမယ္။ ဘာမွမဟုတ္ရင္လည္း ဒီမွာ ေနထိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့သူေပါ့၊ သူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔သူပဲေပါ့။ အဲဒီလို ကြဲျပားသြားမယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္စြာ သြားလာ ခြင့္တို႔၊ ပညာေရးတို႔၊ က်န္းမာေရးတို႔ ပိုၿပီးေတာ့ လက္လွမ္းမီသြားမယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ လက္လွမ္းမီသြားရင္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြလည္း ပိုၿပီးေတာ့ အဆင္ေျပမယ္။ အဆင္ေျပသြားရင္ ပဋိပကၡေတြ နည္းသြားမယ္။ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခါမွာ ဦးစားေပး အေနနဲ႔ ဒါေတြကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနပါတယ္။ အႀကံေပးအဖြဲ႕ကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေကာင္းမြန္တဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြနဲ႔ ေရရွည္ပဋိပကၡ ကင္းေဝးေအာင္၊ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္၊ ဒီျပည္နယ္ႀကီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္၊ အႀကံေတြ ေပးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ျပည္သူေတြကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။
