ေနျပည္ေတာ္၊ ၂၀.၉.၂၀၁၉

    လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအစီအစဥ္ (UNDP)တို႔ ပူးေပါင္း၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပူးတြဲဆန္းစစ္ခ်က္ အစီရင္ခံစာ အသိေပးအခမ္းအနားအား ယေန႔ ေန႔လယ္ပိုင္းတြင္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ ေ႐ႊစံအိမ္ဟိုတယ္၌ က်င္းပခဲ့ရာ အဆိုပါအခမ္းအနားသို႔ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအး၊ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ုံးဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီးဉီးခင္ေမာင္တင္၊ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီးဉီးစိုးေအာင္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ လွ်ပ္စစ္၊စက္မႈႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ေက်ာ္ဇံတို႔ႏွင့္အတူ UEHRD ေကာ္မတီမွ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားမွ ဖိတ္ၾကားထားသည့္ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ား၊ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါသည္။
    အခမ္းအနားတြင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးက ရခိုင္ျပည္နယ္ ပူးတြဲဆန္းစစ္ခ်က္ ( Rakhine Joint Assessment – RJA) သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္စာနာေထာက္ထားမႈ အေထာက္အပ့ံမ်ားမွတစ္ဆင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အေထာက္အပ့ံမ်ားဆီသို႕ ကူးေျပာင္းႏိုင္ေရး မူဝါဒ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားအတြက္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ရရွိရန္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူမႈေပါင္းစည္းညီညႊတ္မႈႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္မႈတို႔ကို ျမႇင့္တင္ရန္အတြက္ သတင္းအခ်က္အလက္ မ်ားရရွိရန္ ရည္ရြယ္ပါေၾကာင္း၊ အစိုးရက စတင္တာဝန္ယူခ်ိန္မွစ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ပ့ံမႈအကူအညီမ်ား၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးစိန္ေခၚမႈ မ်ားႏွင့္ အခက္အခဲမ်ားကို မဟာဗ်ဴဟာမ်ားခ်မွတ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးမႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးဗဟိုေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းၿပီး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ (၄)ခုျဖင့္  အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊  အစိုးရအေနျဖင့္ သံဒိဌာန္ခ်မွတ္၍ လူမႈသဟဇာတျဖစ္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ဦးတည္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူမႈသဟဇာတျဖစ္ေရးသည္ လြတ္လပ္လံုၿခံဳစြာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္ အေရးၾကီးသကဲ့သို႔ ေရရွည္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ လုပ္ငန္းျဖစ္သျဖင့္ အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ အစဥ္တစိုက္ ရည္ရြယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုသို႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေသာ အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရန္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံေပးေကာ္မရွင္ကိုဖြဲ႕စည္း၍ အၾကံညာဏ္မ်ား ရယူူခဲ့ေၾကာင္း၊ ယခုေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပူးတြဲဆန္းစစ္ခ်က္ကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွစတင္ကာ သုေတသနက်င့္ဝတ္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ ထိလြယ္ရွလြယ္ေသာအေျခအေနအား ထိပါးမႈ မရွိေစေရး တို႕အတြက္ နည္းပညာလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႔စည္းကာ ပူးေပါင္းဆန္းစစ္မႈ အစီအစဥ္ကို ဝန္ၾကီးဌာန၏ Protocol and Ethical Board သို႔ တင္ျပၿပီး လိုအပ္သည့္ ျပင္ဆင္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ပါေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕၊ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား ရယူျခင္းကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ထိုပူးတြဲဆန္းစစ္ခ်က္ကို ေဆာင္ရြက္ရန္ ရခိုင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ တိုးတက္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီ၏ လုပ္ငန္းညႇိႏိႈင္းအစည္းအေဝး (၂/၂၀၁၇) ပါ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပူးတြဲဆန္းစစ္ေလ့လာခ်က္ဆိုင္ရာ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၊ေမလတြင္ ေနျပည္ေတာ္၌ ေဆာင္ရြက္ၿပီး သုေတသနလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အစျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡေၾကာင့္ လုပ္ငန္းမ်ားရပ္ဆိုင္းခဲ့ရၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လႏွင့္ ၾသဂုတ္လမ်ားအတြင္း  ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္တို႔တြင္ ကြင္းဆင္းအခ်က္အလက္ ေကာက္ယူျခင္း၊ အစီရင္ခံစာ ျပဳစုျခင္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ အဓိကအားျဖင့္ ဆန္းစစ္မႈရလဒ္မ်ားအေနျဖင့္ လူမႈသာယာဝေျပာမႈသည္ လူမ်ိဳးအေျခအေနေပၚ မူတည္ျခင္းမရွိဘဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနိမ့္က်ျခင္းေၾကာင့္သာျဖစ္မႈ၊ စားနပ္ရိကၡာ၊ အာဟာရအေျခအေန၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးအေျခအေနမ်ားသည္ ၾကီးမားစြာ ကြဲျပားမႈမရွိဘဲ အသိုက္အဝန္းအားလံုးက ရရွိေနမႈ၊ သန္႔ရွင္းေသာေရရရွိမႈတြင္ ေက်းရြာအမ်ားစုတြင္ ေျဖရွင္းရခက္ေသာ အေျခအေန တစ္ရပ္ျဖစ္မႈ၊ ပညာေရးနိမ့္ပါးမႈႏွင့္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းနည္းပါးမႈေၾကာင့္ က်ပန္းလုပ္ကိုင္ ေနရသူမ်ား မ်ားျပားေနမႈတို႔ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ရရွိလာသည့္ ဆန္းစစ္မႈမ်ားကို ရခိုင္ျပည္နယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လိုအပ္ခ်က္မ်ား/ အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ အၾကံျပဳရာတြင္ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယေန႔ အခမ္းအနားသည္ အဆိုပါ ပူးတြဲဆန္းစစ္ခ်က္ ေဆာင္ရြက္မႈ၊ ေတြ႕ရွိမႈမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ဌာနဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားထံသို႔ အသိေပးျဖန္႔ေဝရန္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ မၾကာမီ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ျပည္နယ္အဆင့္တာဝန္ရွိသူမ်ား မွတဆင့္ ေဒသရွိလူထုကို အသိေပး ရွင္းလင္းသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
    ထို႔ေနာက္ ကုလသမဂၢ(ယာယီ)ဌာေနညႇိႏိႈင္းေရးမွဴးက ရခိုင္ျပည္နယ္ ပူးတြဲဆန္းစစ္ခ်က္၏ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား အသိေပးတင္ျပျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ မွတ္ခ်က္ျပဳ အမွာစကား ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
    ဆက္လက္၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပူးတြဲဆန္းစစ္ခ်က္ကို မိတ္ဆက္ျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္မႈနည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ အဓိကေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကို ေဘးအႏၱရာယ္ဆိုင္ရာစီမံခန္႔ခြဲမႈ ဦးစီးဌာနႏွင့္ UNDP တို႔မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက  ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ပါသည္။
ယင္းေနာက္ တက္ေရာက္ လာၾကသူမ်ားက ပူးတြဲဆန္းစစ္ခ်က္ေဆာင္ရြက္ထားရွိမႈႏွင့္ ေလ့ေလာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအေပၚ အၾကံျပဳေမးျမန္း ေဆြးေႏြးၾကရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ျပန္လည္ ေျဖၾကားခဲ့ၾကပါသည္။
    ထို႔ေနာက္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးက နိဂံုးခ်ဳပ္စကားေျပာၾကားရာတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ပူးတြဲ ဆန္းစစ္ခ်က္၏ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားသည္ အစိုးရ၏မူဝါဒမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည့္ မိမိတို႔ဝန္ၾကီးဌာနႏွင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ရလဒ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရလဒ္မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္ လံုၿခံဳေရးသည္ အေရးၾကီးေၾကာင္း၊ ပဋိပကၡမ်ားေလ်ာ့နည္းသြားလွ်င္ ပိုမိုလံုၿခံဳမႈ ရရွိလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပဋိပကၡမ်ား ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္ေစရန္ မိမိတို႔အေနျဖင့္ အတက္ႏိုင္ဆံုး ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ ေရရွည္ေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္ေသာ လူမႈသဟဇာတ ျဖစ္ေရးကို ၾကိဳးပမ္းေနခ်ိန္တြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားကို UEHRD အစီအစဥ္ျဖင့္ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းကာ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားအေပၚ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္လ်က္ အတက္ႏိုင္ဆံုး ၾကိဳးပမ္းလ်က္ရွိရာ ကုလသမဂၢအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အျပဳသေဘာျဖင့္ ပိုမို ပူးေပါင္းပါဝင္ၾကေစလိုေၾကာင္း၊ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈျဖင့္လည္း လူမႈစီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ေဆာင္ရြက္သြားရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိရာ ေနရပ္စြန္႔ခြာသူမ်ား ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာပါကလည္း တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီး ေကာင္းမြန္ေသာ အေျခအေနမ်ားကို ရရွိခံစားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစိုးရက ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားတြင္ ေျဖာင့္မတ္ မွန္ကန္ေသာ  စိတ္ရင္းျဖင့္ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ  ၾကိဳးစား ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ကုလသမဂၢ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံအကာအသိုက္အဝိုင္းက နားလည္သေဘာေပါက္ၾကရန္ လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ လူထုအတြက္အက်ိဳးျပဳမည့္ ပူးေပါင္းမႈမ်ားကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိပါသည္။